Coördinatie trainen: hoe train ik het afstemmen van beweging?
Voetbal is een unieke sport en niet te vergelijken met sporten als roeien, hardlopen en fietsen. In dit geval heb ik het niet over tactiek, het spel of de ruimtes over maar over beweging en coördinatie.
Cyclisch en A-cyclisch – het verschil?
Deze termen klinken heel erg moeilijk. Maar zijn eigenlijk heel erg makkelijk. Een cyclische sport bestaat uit één beweging die vaak herhaald wordt. Denk maar eens aan roeien, hardlopen of fietsen.
A-cyclische sporten als basketbal, volleybal, maar ook voetbal zijn sporten waar elke actie een andere beweging nodig heeft.
Bij voetbal moeten de benen lopen maar ook tegen de bal aantrappen, daarnaast verschilt de situatie continue. De ene keer ben je in volle sprint, de andere keer niet. De ene keer speel je een korte bal, de andere keer speel je een lange bal. Elke voetbalactie kent een andere beweging.
Coördinatie
Bewegingen van een voetballer laten zien hoe de hersenen honderden spieren bijeenbrengen. Voor elke actie en beweging die je uitvoert zijn er spieren nodig die samentrekken en spieren nodig die ontspannen.
Het regelmatig veranderen van richting met verschillende snelheden, oog houdend voor ruimte, de bal en tegenstander maakt dat coördinatie in voetbal heel erg belangrijk is. Spelers met een goede coördinatie zijn vaak beter in staat om voetbalacties uit te voeren. Sterker, een goede coördinatie draagt bij aan je voetbaltechniek. Één van de belangrijkste en moeilijkste onderdelen in het voetbal.
Links of rechts trappen
Veel voetballers hebben een sterke voorkeur voor een linker- of een rechterbeen. Best raar aangezien beide benen in principe hetzelfde vermogen hebben. Maar hoe komt het dan dat mensen in het algemeen een voorkeur voor links of rechts hebben? Of hoe komt het dat voetballers met het ene been makkelijker schieten dan met het andere been? Dat zit hem in het functioneel gebruik maken van onze spierkracht. Dat gaat dus niet om meer spierkracht, maar dat gaat om de bal op het perfecte moment raken, situaties juist inschatten en daarnaar handelen. Coördinatie dus.
Wanneer coördinatie trainen?
Als we coördinatie willen trainen denken we in eerste instantie aan trainingen bij kinderen. Dit omdat het zenuwstelsel van jeugd het meest open staat voor prikkels. Het begrip “jong geleerd, oud gedaan” komt niet voor niks ergens vandaan. Hoe ouder de mens hoe meer het zenuwstelsel zich afsluit. Dat betekent dat het minder prikkels zal opnemen. Moet gezegd dat tijdens een groeispurt het zenuwstelsel zich nog eenmaal opent. Dit komt omdat er geen evenwicht is tussen de lengte van de botten en de lenigheid van de spieren en pezen. Het zenuwstelsel wil zich aanpassen, vandaar dat het zich nog een keer openstelt voor maximale prikkels.
Is coördinatie training bij volwassenen dan onzin? Nee, alleen zullen de resultaten veel kleiner zijn dan bij voetbaljeugd.
Coördinatietraining aan mijn training toevoegen
Je kunt de coördinatie van je spelers trainen tijdens de warming-up. Bepaalde oefeningen zorgen ervoor dat jouw spelers warm worden in combinatie met het beter leren kennen van het lichaam.
Bij profs of ouderen kan het slim zijn om oefeningen uit te zetten wanneer ze moe zijn. Dit kan in de laatste fase van de wedstrijd invloed hebben in het goed uitvoeren van voetbalhandelingen.
Steeds belangrijker
Coördinatietraining is met name in jeugdvoetbal steeds belangrijker. Dit komt omdat de jeugd van tegenwoordig lichamelijk steeds minder actief is. Dit heeft grote invloed op de ontwikkeling van motorische vaardigheden. Bij te weinig beweging is coördinatie hetgeen wat als eerste achteruit gaat. Grote bewegingen zijn vaak geen probleem, maar kleine en korte bewegingen worden steeds ingewikkelder.
Voorbeelden van coördinatie-oefeningen
Coördinatietraining bij voetbal bestaat in eerste instantie uit loopoefeningen. Er moet dan niet gelet worden op de snelheid of intensiteit. Maar met name op de kwaliteit van de uitvoering. De perfecte uitvoering is belangrijk voor het leren aanvoelen van het lichaam.
Doorontwikkelen
Zodra je spelers de oefening op de juiste manier doorvoeren, kun je een volgende stap doorvoeren. Namelijk het verhogen van de snelheid. Wellicht kun je leuke estafette vormen organiseren. Dan sla je twee vliegen in één klap: veel spelplezier in combinatie met functionele oefeningen.
Vervolgens kun je loopvormen combineren met voetbaloefeningen. Je zou gebruik kunnen maken van tennisballen (of andere ballen met een ander formaat) of medicijnballen (ballen met gewicht). Elke keer zal je lichaam zich aanpassen aan de nieuwe situatie.
Hieronder een tiental oefeningen van oog-hand en oog-voet coördinatie, die je kunt toepassen.
Oefeningen met één tal
- Bal opgooien, één keer laten stuiten en opvangen
- Bal opgooien, speler raakt snel de grond en vangt de bal opnieuw
- Bal opgooien, om zijn eigen as draaien en de bal opnieuw vangen
- Bal met de voet omhoog trappen, opvangen met het hoofd en vervolgens vangen
- Bal vijf meter vooruit trappen, maximaal één keer stuiteren en bal weer opvangen
- Bal met één hand opgooien, vervolgens met één hand (andere hand) vangen
- Bal opgooien, in de handen klappen, de bal één keer laten stuiten, weer in je handen klappen en de bal vangen.
Oefeningen met tweetallen
- Spelers staan tegenover elkaar, één past de bal naar degene aan de overkant, de ander gooit een andere bal tegelijkertijd, naar de overkant. Één neemt de bal aan, de ander vangt de bal – enzovoort.
- Spelers staan tegenover elkaar, beiden hebben een bal aan de voet en spelen op hetzelfde moment naar elkaar toe.
- Spelers staan tegenover elkaar, hebben beide een tennisbal in de hand, en gooien deze op hetzelfde moment naar elkaar toe. Waarbij er met links en rechts (om de beurt) wordt gevangen en gegooid.
Meer inspiratie opdoen?
Voetbalkern.nl is een platform waarbij trainers centraal staan. Wij zien dat er heel veel voetbalkennis is in het land. Echter, houden veel trainers het voor zichzelf. Wij proberen versnippering van deze kennis tegen te gaan, en bundelen het op ons online platform.
Trainers kunnen hier oefenstof vinden en de kennisbank raadplegen. Naast dat kun je op elkaar reageren, vragen beantwoord krijgen, je kennis delen en elkaar inspireren.
Voor een heel klein bedrag heb jij toegang tot al deze voordelen, benieuwd wat het inhoudt?